Το νεογέννητο μέσα από τις αισθήσεις του αντιλαμβάνεται τον κόσμο και μαθαίνει νέες εμπειρίες που θα το βοηθήσουν να προσαρμοστεί στο περιβάλλον του.
Η όραση είναι μια από τις 5 αισθήσεις η οποία συνεχίζει να αναπτύσσεται μέχρι και τα πρώτα χρόνια του μωρού.
0-1 μηνών: Η όραση του νεογέννητου μωρού είναι θολή, περισσότερο ασπρόμαυρη ενώ δυσκολεύεται να εστιάσει σε κοντινά αντικείμενα. Επικρατεί η άποψη ότι το νεογέννητο τις πρώτες μέρες βλέπει μόνο όσα χρειάζεται να δει ώστε να μην τρομάξει από το περιβάλλον του. Η προτίμηση στο πρόσωπο της μητέρας είναι εμφανής την οποία αναγνωρίζει και με τις υπόλοιπες αισθήσεις του. Το βρέφος αντιλαμβάνεται την εναλλαγή της ημέρας και της νύχτας, τα μάτια του εστιάζουν σε μια πηγή φωτός και καταλαβαίνει τις κινήσεις που γίνονται στο περιβάλλον του.
Μπορούμε να ενισχύσουμε την ανάπτυξη της όρασης του τοποθετώντας κοντά του ασπρόμαυρα μοτίβα/ σχέδια όπως και να χρησιμοποιήσουμε ένα φωτάκι νυκτός μέσα στο δωμάτιο του για να εστιάζει τα μάτια του σε αυτό. Επίσης, καθώς κρατάμε αγκαλιά το μωρό μας κουνάμε μπροστά στα μάτια του δεξιά- αριστερά το δάχτυλό μας ή ένα παιχνίδι.
2- 3 μηνών: Μπαίνοντας στον 2ο μήνα το βρέφος μπορεί να ακολουθήσει με τα μάτια του ένα αντικείμενο που κινείται ενώ ξεκινά η ικανότητα του να διακρίνει κάποια χρώματα, όπως το κόκκινο, το πράσινο και το πορτοκαλί.
Ιδανικά τα παιχνίδια και η διακόσμηση του δωματίου να είναι σε έντονα χρώματα (κόκκινο, πορτοκαλί και πράσινο). Επίσης σε αυτήν την ηλικία τα βρεφάκια μας μπορούν να περνούν χρόνο στο γυμναστήριο τους παρατηρώντας τα χρώματα και τα σχέδια. Μπορούμε να κρεμάσουμε ένα παιχνίδι μόμπιλ πάνω από την κούνια του ή πάνω από την αλλαξιέρα του για να εστιάζει το βλέμμα του. Ένας πλαστικός καθρέφτης κοντά του το βοηθάει να βλέπει την μορφή του και να κατανοεί τον εαυτό του (υπάρχουν παιχνίδια κούνιας με ενσωματωμένο καθρέπτη). Τέλος, έχοντας αγκαλιά το μωράκι μας κάνουμε βόλτες μέσα στο σπίτι παρατηρώντας διάφορα αντικείμενα και κοιτάζοντας μαζί το είδωλο μας στον καθρέφτη.
4 μηνών: Στους 4 μήνες το βρέφος μπορεί να εστιάσει σε μεγαλύτερη απόσταση (1μέτρο) και να ξεχωρίσει λεπτομέρειες σε αντικείμενα και πρόσωπα του περιβάλλοντος του. Το πρώτο παιχνίδι του είναι τα χέρια του, τα οποία φέρνει συχνά μπροστά στα μάτια του και τα παρατηρεί, κουνώντας τα συνεχώς.
Σημαντική είναι η επικοινωνία με το μωρό μας, το κοίταγμα στα μάτια, η ομιλία μαζί του αλλά και οι βόλτες σε εξωτερικό χώρο ώστε να βλέπει διαφορετικές εικόνες. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μικρές κουδουνίστρες, μασιτικά και μόμπιλ δραστηριοτήτων με ήχο ή χωρίς.
5 μηνών: Το βρέφος ξεκινάει να συντονίζει τα μάτια με τα χέρια του. Απλώνει το χεράκι του για να πάρει ένα αντικείμενο από το οπτικό του πεδίο το οποίο συνήθως καταλήγει στο στόμα του. Ο οπτικινητικός συντονισμός θα συνεχίσει να αναπτύσσεται και τους υπόλοιπους μήνες.
Σε αυτό το στάδιο ανάπτυξης του μωρού μας προτιμούμε μαλακά παιχνίδια για να τα βάζει στο στόμα του και παιχνίδια που κρέμονται από ψηλά, ενισχύοντας την προσπάθεια του να τα πιάσει με το χέρι ή και να τα χτυπήσει με το πόδι. Σημαντικό είναι να του παρέχουμε διαφορετικά οπτικά ερεθίσματα στο περιβάλλον που περνά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας του παίζοντας αυτοσχέδια παιχνίδια μαζί του, όπως να κρατάμε ένα παιχνίδι κοντά του και του λέμε να το πιάσει, παίζουμε το παιχνίδι ‘κουκου-τζα’, ‘που είναι το μωρό μου’ , να του χαμογελάμε αλλά και να διαβάζουμε παραμύθια με έντονες εικόνες και χρώματα.
6 μηνών: Καθώς η ανάπτυξη της όρασης τους συνεχίζεται ,τα μωρά αντιλαμβάνονται καλύτερα τις αποστάσεις ενώ κατακτούν και τον συντονισμό χέρι-μάτι (δηλαδή να βλέπουν το παιχνίδι και να το πιάνουν). Επίσης, κοιτούν τον εαυτό τους σε έναν πλαστικό καθρέπτη, χαμογελούν στο είδωλό τους και αναγνωρίζουν πλήρως τα άτομα του περιβάλλοντος του.
Τα παιχνίδια που προτιμούμε είναι τα μαλακά τουβλάκια, μαλακές μπάλες (ιδανικά με διαφορετικές υφές ενισχύοντας την απτική ανάπτυξη) , έντονα χρώματα στα παιχνίδια, κρεμαστά παιχνίδια ώστε να προσπαθεί να τα πιάσει και μουσικά παιχνίδια δράσης – αντίδρασης (πατάω το κουμπί – ακούγεται μουσική). Καθώς η αλληλεπίδραση με το μωρό μας είναι σημαντική για την ανάπτυξη του, μπορούμε να τραγουδάμε μαζί του, να κουνιόμαστε στον ρυθμό, να χτυπάμε παλαμάκια, να διαβάζουμε παραμύθια και να δείχνουμε με το δάχτυλο διάφορα αντικείμενα ονοματίζοντας τα, καθώς επίσης να χαμογελάμε και να μιμούμαστε διάφορους ήχους από ζώα που βλέπουμε σε ένα παραμύθι.
Το μωρό από τη γέννηση του έχει ανάγκη την ασφάλεια και την επικοινωνία με το πρόσωπο που το φροντίζει, την μητέρα του. Ο ρυθμός ανάπτυξης που ακολουθεί το κάθε παιδί είναι διαφορετικός και είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να μην τα συγκρίνουμε με άλλα παιδιά. Οι δραστηριότητες που προαναφέρθηκαν είναι ενδεικτικές για κάθε μήνα, ενώ μπορούν να πραγματοποιηθούν και σε διαφορετική χρονική περίοδο. Σημασία έχει να θυμόμαστε πως το βρέφος έχει ανάγκη να ακούει την φωνή μας, να νιώθει την παρουσία μας και να του προσφέρουμε ένα περιβάλλον πλούσιο σε ερεθίσματα.